“ŞİDDET, TERÖR VE FUTBOL”

Dünya futbolu, şiddeti önleme aşamasında başarılı olamazken bir anda terör belasıyla karşı karşıya kaldı. Fransa’da Paris’e saldırının ardından Ankara, İstiklal Caddesi ve Brüksel saldırıları da futbolu etkiledi. Konuya aklıma gelen şiddet olaylarıyla başlayıp günümüzdeki terör olaylarıyla devam edeceğim. Çünkü güvenliği en ufak olaylarda dahi sağlamakta zorluk yaşıyorsanız bir tık daha büyük olayda ciddi krizler yaşanabilir.

Ülkemizde yaşanan şiddet olaylarına bir göz atalım;

2

11.02.1998

Fenerbahçe teknik direktörü Otto Bariç, Trabzonspor’la oynanan Türkiye Kupası maçında tribünlerinden gelen veya geldiği iddia edilen eden bir taşın sırtına isabet etmesiyle yerde kalmıştı. Bariç rol yaptı mı, yapmadı mı? Uzun süre bu konu tartışılmış, bu soru sorulmuştu ama bir gerçek vardı ve bu gerçek, o akşam da spor tarihimizin kara gecelerinden biri olduğuydu.

20.01.2002

Beşiktaş, Trabzonspor’u 5-0 mağlup etmişti o akşam… Bordo mavili taraftarlar da mağlubiyetin acısını Avni Aker Stadı’nın koltuklarından fazlasıyla çıkarmıştı. Yeşil zemin, kırık-dökük koltuk parçalarıyla dolmuştu.

06.11.2002

Tarihe geçen bir maç… Fenerbahçe, ezeli rakibi Galatasaray’ı 6-0 gibi görkemli bir skorla mağlup etmişti. Galatasaray’ın o dönemde kaleci antrenörlüğünü yapan

Eser özaltındere’nin, Fenerbahçe tribünlerinden atılan yabancı maddelerden yaralanması ve başının yarılması, tarihe geçen bu maça gölge düşüren en büyük olaydı.

31.10.2003

2003-2004 sezonunun ilk yarısında oynanan Beşiktaş – Galatasaray derbisi golsüz sonuçlanmış ama maça damgasını vuran olay, Galatasaray taraftarların İnönü Stadı’nın Eski Açık tribününün önünde bulunan demir korkulukları yıkıp sahaya girme teşebbüsünde bulunmasıydı.

15.05.2004

Bursaspor’un cezası nedeniyle Sakarya’da oynanan BursasporSamsunspor maçından sonra çıkan olaylarda 2’si polis 5 kişi yaralanmıştı. Sakarya Atatürk Stadı’ndaki maçın bitiminde, takımları galip gelmesine karşın ligden düşmeyi kabullenemeyen Bursaspor taraftarları koltukları ateşe vermiş, stat çıkışında da taşkınlık yapınca polis havaya ateş açmak zorunda kalmıştı.

21.05.2004

İnönü Stadı’ndaki Beşiktaş-ç. Rizespor maçında, 16 yaşındaki Cihat Aktaş isimli bir taraftar bıçaklanarak öldürülmüştü. Listedeki olaylar içinde en vahim, en ‘can alıcı’ olanı bu aslında. Spor sever (sevmez) herkes, Cihat’ın ölümününü bir milat olmasını, bir daha böyle tribün olaylarının olmamasına ön ayak olabilecek kararlar/yasalar çıkmasını bekledi ama içinde bulunduğumuz şartlar ve olaylar gösteriyor ki durumda hiçbir düzelme yok!

30.07.2005

Sezon öncesi hazırlık maçında Fenerbahçe, İngiliz ekibi Everton’u Atatürk Olimpiyat Stadı’nda ağırlamış ve maçı da 5-0 kazanmıştı.

Tribünlerde yerini alan Yusuf Behar isimli bir taraftar da bacağından vurulmuş, kurşunun nereden geldiği ortaya çıkmamıştı.

26.02.2006

Süper Lig’de 2005-2006 sezonunda oynanan Diyarbakırspor-Konyaspor maçında olaylar çıkmıştı. önce 22. dakikada Konyaspor’u 1-0 öne geçiren golü atan Bebbe, Diyarbakır yöneticisi Felat Hevedanlı tarafından tekmelenmiş, bu skorla devam eden maçın 86. dakikasında kale arkası tribündeki bir grup taraftar, kırdıkları koltukları sahaya ve polise attıktan sonra demir parmaklıkları kırarak saha içerisine girmişti. Diğer tribünlerdeki seyircilerinden bazılarının da sahaya girmesi üzerine ortalık bir anda karışmıştı.

03.12.2006

Yine bir ‘dünya derbisi’ ve yine olaylar… Maç esnasında takımına saha kenarından taktik vermeye uğraşan Galatasaray teknik direktörü Erik Gerets’in alnı yarılmış, sarı kırmızılı takımın file bekçisi Mondragon’un başının dibinde bir ses bombası patlamıştı.

19.05.2007

Futbol tarihine ‘sulu derbi’ olarak geçmiş, Ali Sami Yen’in çimlerine yaklaşık 20 bin pet su şişesi atıldığı tespit edilmişti. Fenerbahçeli futbolcuların korner kullanamadığı, İstiklal Marşı seramonisinin bile yapılamadığı bir maç olarak da hatırlanabilir.

12.08.2007

Süper Lig’de 2007-2008 sezonunun ilk haftası, ama Trabzonspor taraftarı daha ilk haftadan o kadar ‘gerilmiş’ ki takımları, maçın bitimine dakikalar kala önde olmasına karşın sahaya girip Sivassporlu futbolculara saldırma cesaretini gösterebilmişti.

18.06.2009

Basketboldan da örnek verelim. Beko Basketbol Ligi’nin final serisinde Fenerbahçe ülker ve Efes Pilsen, serinin son maçında Abdi İpekçi’de karşılaşmış, maçı Efes Pilsen’in kazanmasıyla Fenerbahçeli taraftarlar sahaya yabancı madde yağdırmıştı. Bunların yanında Efes Pilsenli oyunculara yine sarı lacivertli taraftarlar tarafından fiili müdahalede bulunulmuştu.

24.08.2009

Süper Lig’de 2009-2010 sezonunun başları… Fenerbahçe, Diyarbakırspor deplasmanından 2-1’lik galibiyetle dönmüştü ama Diyarbakırsporlu taraftarlar sahaya atmadıklarını bırakmamış, sahaya bir taraftar girmiş ve bu olaylar saha dışına da taşmıştı.

25.10.2009

Herkesin sonucunu ya da ‘nasıl bir olay çıkacağını’ merakla beklediği sözde ‘dünya derbisi’nde bu kez daha önce hiç olmayan oldu ve maçın başlamasına dakikalar kala iki takım oyuncuları ısınma hareketleri yaparkan gereğinden fazla ısındı(!), ortam gerildi ve tribünden gelen bir bozuk para, yardımcı hakem Tarık Ongun’un kafasını yardı.

15.11.2009

Yine basketboldan örnek vereceğim. Çünkü futbol izleyicisinin basketbola gitmesiyle artan şiddet olayları baş gösterdi. Beko Basketbol Ligi’nin 5. haftasındaki dev derbiye ‘her zamanki gibi’ olaylar damgasını vurdu. Maçın normal süresi eşitlikle sona erip maç uzatmaya gidecekken, Fenerbahçeli bir bayan taraftarla Galatasaraylı taraftarlar arasında başlayan gerginlik Abdi İpekçi’nin her yerine yayıldı, sarı kırmızılı bir kendini bilmez taraftar sahaya girerek Fenerbahçe’nin yabancı oyuncusu Kinsey’e yumruk attı. Şimdi biraz da dünyadan birkaç örnek vereyim;

Son dünya kupası finalinin ardından; hatırlanabilecek en önemli olay kuşkusuz Brezilya’nın yarı finalde Almanya karşısında 7-1’lik hezimeti ve bundan sonra çıkan olaylar olacaktır. Brezilyalı taraftarlar ve Rio’daki futbol düşkünleri bu hezimet sonrasında takımı taşıyan otobüsü yakmışlar ve çıkan olaylar polis tarafından güçlükle bastırılabilmişti.

Ayrıca finalde Almanya karşısında Dünya kupası’nı kaybeden Arjantin taraftarları Boines Aires’te polis güçleriyle karşılaştıklarında kendilerine göz yaşartıcı bomba ve biber gazıyla müdahale edildi. Feci ölümler

Geçmişe bakalım; 1985 ‘te Brükseldeki Heysel stadyumunda Juventus ve  Liverpool arasında oynanancak olan Avrupa Kupası finali öncesinde çıkan olaylarda;  bariyerlere ve tel örgülere sıkışan 39 taraftar korkunç şekilde can verdi

yüzlercesi yaralandı. 1989 Sheffield’da ise Liverpool ve Nottingham Forest arasında oynanan ,FA Kupası yarı finali esnasında kapıların açılmasıyla tel örgülere sıkışan 96 taraftar tel örgüleri aşmaya çalışırken ezilerek can verdi. Mehzep kavgası

İskoçya’da, Protestanlar ve Katolikler arasındaki dini mezhepçilik toplumun en büyük fay hattını temsil eder. Katolik Celtics ve Protestan Rangers arasında yüzlerce yıldır oynanan ve büyük rekabete yol açan derbi “OLD FIRM” adıyla adlandırılır.1980 yılında oynanan İskoçya Kupası finalinde Celtics Rangers’i 1-0 yenip kupayı aldıktan sonra büyük olaylar çıkmış; yüzlerce taraftar sahaya girmiş ve çatışmalar çıkmıştır. Bu olaylar üzerine tüm İskoç stadyumlarında alkol kullanımı ve sahaya alkollü giriş yasaklanmıştı.

2c-1

FUTBOLDAN SAVAŞA…

Orta Amerika ülkelerinden El Salvador ve Honduras arasında 1960’larda  yaşanan ekonomik ve siyasi gerginlik ;1970 dünya kupası elemelerinde bu iki takımın karşılaşmasıyla tavan yapmış ve bu maçın sonucunda bu iki ülke arasında kısa süren bir savaş çıkmış ve bu savaş litaratüre “Futbol Savaşı” olarak geçmişti.

Resmi rakamlara göre; 2013 yılında futboldan kaynaklı ; Arjantin’de 18 , Kolombiya’da 40 ve Brezilya’da 30 kişi hayatını kaybetti.

TERÖR

Şiddetin terörden kaynaklandığı olaylar daha korkunç daha ürpertici…

Fransa’nın başkenti Paris’te dev bir maç var. Dostluk maçı da olsa on binler stada akın etmiş, milyonlar ekran başında yerini almıştı.

Top çevirirken Fransa patlama sesleri geliyordu stadın dışından ve ekran başındakiler dahil herkes bu sesleri duyuyordu. Terör saldırısı 7 ayrı noktada Paris’i vurdu.

Korku dolu bir gece. Dev bir maç yarıda kalmış sabaha kadar statta futbolcular mahsur kalmıştı.

Fransa, EURO 2016’ya ev sahipliği yapacak ülke olması kafalarda organizasyonun ertelenip ertelenmeyeceği konusunda merak uyandırdı. UEFA henüz ertelemese de Fransa’nın güvenlik tedbirlerini yakından takip ediyor. Umut Bulut babası kaybetti

Galatasaraylı futbolcu Umut Bulut ise babası Kemal Bulut’u, Ankara saldırısında kaybetti.

Gençlerbirliği – Galatasaray maçında oğlu Umut Bulut’u tribünden izleyen Kemal Bulut karşılaşma başlamadan önce selamlaştı.

2b-1

UMUT BULUT ISINMAYA ÇIKTIĞINDA BABASINA EL SALLADI

Mücadele başlamadan önce babasını tribünde gören Umut Bulut o yöne doğru giderek uzaktan da olsa babasını son kez görmüş oldu. Misafir tribününde Ankaragücülü eski futbolcu ile yöneticiler ve ilk 18’e giremeyen Galatasaraylı oyuncularla birlikte maçı izleyen Kemal Bulut oğlunu son kez statta görmüş oldu.

Maçtan sonra evine dönen baba Kemal Bulut terör saldırısında hayatını kaybetti. Dev maç ertelendi

Türkiye’nin en büyük maçlardan biri olan, milyonların nefesini tutarak izlediği, bu akşam saat 20’de başlaması gereken Galatasaray – Fenerbahçe derbisi yapılan bir bomba ihbarı sebebiyle İl Güvenlik Kurulu’nun kararıyla ileri bir tarihe ertelendi.  Önce seyircisiz oynama kararı

Karşılaşmanın önce seyircisiz oynanmasına karar verildi. Bu karar futbol dünyasında büyük şok yaratırken, karşılaşmanın başlamasına 3 saat kala böyle bir kararın alınması özellikle Galatasaray cephesinde büyük tepki yarattı.

DURSUN ÖZBEK MÜDAHALE ETTİ

Sarı Kırmızılı kulübün, bu karardan dolayı Türkiye Futbol Federasyonu’na tepkili olduğu belirtilirken başkan Dursun Özbek de spor bakanı Çağatay Kılıç’ı aradı ve  “Ya bu taraftar stada alınsın ya da maçı erteleyelim. Böyle bir durumu kabul etmiyoruz. Eğer bir güvenlik problemi varsa maç da oynanmasın. Taraftar alınmıyorsa biz de sahaya çıkmıyoruz” resti çektiği ileri sürüldü. Son karar: Erteleme

Seyircisiz oynama kararı ve yapılan telefon konuşmalarının ardından ise karşılaşmanın ertelenmesi kararı alındı. İstanbul Valiliği yazılı bir açıklama yaparak alınan ciddi bir istihbarat nedeniyle dev maçın ertelendiği duyurdu.

Karşılaşma 13 Nisan Çarşamba günü oynandı.

2d

BELÇİKA’DA BRÜKSEL SALDIRISI

Brüksel’in havaalanında yaşanan bombalı saldırı da ülke futbolunu etkiledi.

Belçika Futbol Federasyonu, Belçika Milli Takımı ile Portekiz arasında Brüksel’de oynanacak özel maçı önce iptal etti daha sonra Portekiz’de oynanmasına karar verildi.

Belçika milli takımı Brüksel’deki antrenmanlarını iptal etti. EURO 2016 oynanacak mı?

Son zamanlarda yaşanan terör olaylarından sonra en çok merak edilen soru Fransa’da düzenlenecek olan EURO 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası’nın oynanıp oynanmayacağı?

Fransa Futbol Federasyonu Başkanı Noel Le Graet, turnuvanın ertelenmeyeceği ve oynanacağı belirtti. Fransa’da güvenlik önlemleri şimdiden alınmaya başlandı. Sık sık Paris’te tabikatlar yapılıyor.

Fransa İçişleri Bakanı Bernard Cazeneuve, şampiyonanın organizasyonu hakkında, ilgili kurumlardan temsilcilerin katılımıyla bakanlık binasında bir koordinasyon toplantısı gerçekleştirdi. Toplantıda, statlarda seyircilerin güvenliği konusunun özellikle gündeme alındığı bildirildi. Seyircilerin üstlerinin metalik detektörlerle aranması, seyircilerin bulunduğu bölümlere güvenlik kamerası yerleştirilmesinin yanı sıra statlarda bomba ve patlayıcı madde araması yapılması gibi konular, masaya yatırıldı.

Cazeneuve, basına yaptığı açıklamada, EURO 2016’nın güvenlik içinde gerçekleşmesi için her türlü önlemi alacaklarını kaydetti. Fransız bakan, “Teröre boyun eğmeyeceğiz. Paris’te kasım ayındaki saldırılardan sonra bile şampiyonanın

düzenlenmemesi hiçbir zaman sorgulanmadı.” diye konuştu.

Cazaneuve, terör tehdidi yüzünden gerekli bütün önlemleri alacaklarını kaydetti. EURO 2016, Fransa’nın 10 farklı kentinde 10 Haziran-10 Temmuz tarihlerinde yapılacak.

Futbolda yaşanan şiddet olayları ve yaşanan terör olaylarının da futbolu etkilemesi güvenlik önlemlerinin ve çıkacak kanun ve yasaların ne kadar önemli olduğunu bir kez daha yüzümüze vurdu. Passolig sistemiyle Türkiye’de tribün şiddeti azalsa da hala eksik olan birkaç yapılması gereken işler olduğu aşikâr. Açıklar gözden geçirilmeli ve önlemler bir an önce alınmalı. Özellikle başımıza bir şey gelmeden alınırsa daha sağlıklı olur.

Turgay Yavaş

PAYLAŞ